10 maja obchodzony jest Europejski Dzień Profilaktyki Udarowej, który ma na celu uświadomić społeczeństwu, jak groźną chorobą jest udar i jak skutecznie mu zapobiegać. Warto bowiem uświadomić sobie, że w Polsce ktoś doznaje udaru mózgu średnio co 8 minut, a według szacunków WHO, do 2030 r. liczba zgonów wywołanych udarem mózgu wyniesie około 7,68 mln rocznie.
Udar to choroba, której bezpośrednią przyczyną są nagłe zaburzenia dopływu krwi do mózgu. Dzieje się tak na skutek zwężenia lub całkowitego zamknięcia tętnicy wewnątrzmózgowej, która doprowadza krew wraz z zawartym w niej tlenem oraz substancjami odżywczymi do mózgu. Objawy udaru mózgu zależą m.in. od jego rozległości oraz miejsca, w którym doszło do uszkodzeń mózgu. Mogą to być porażenia lub niedowłady prawej lub lewej części ciała, zaburzenia mowy, widzenia lub połykania, uczucie bardzo silnego bólu głowy, uczucie osłabienia czy utrata przytomności. Mogą one pojawić się nagle lub stopniowo, w ciągu kilku godzin. Ważne jest jednak to, aby nigdy ich nie lekceważyć – szybka pomoc lekarska przesądza bowiem o szansach chorego na uratowanie zdrowia i życia.
Profilaktyka udaru mózgu
Choć według statystyk aż 80% przypadków udaru mózgu dotyczy osób po 60. roku życia, to jednak choroba ta może dotknąć każdego, bez względu na płeć czy wiek. Dlatego tak ważne jest, by znać podstawowe zasady profilaktyki udaru mózgu. W ich określeniu pomaga z pewnością uświadomienie sobie czynników, które zwiększają ryzyko jego wystąpienia.
Badania naukowe jednoznacznie dowiodły, że udar to choroba ściśle powiązana z ogólnym stanem zdrowia i stylem życia. Zwiększoną liczbę zachorowań notuje się m.in. u osób ze zdiagnozowanym nadciśnieniem tętniczym, chorobami serca, cukrzycą, zaburzeniami krzepnięcia krwi oraz wysokim poziomem cholesterolu. Jeśli chodzi o czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia udaru mózgu związane z szeroko rozumianym stylem życia, to zalicza się do nich palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, niedostatek aktywności fizycznej, źle zbilansowana dieta i otyłość.
Jak więc zapobiegać udarom? Należy zdrowo się odżywiać, dbać o regularną aktywność fizyczną, zrezygnować z używek i nie lekceważyć innych chorób ogólnoustrojowych, zwłaszcza po 60. roku życia.
Rehabilitacja po udarze
Skutki udaru mózgu zależą m.in. od jego rozległości oraz tego, jak szybko pacjentowi została udzielona profesjonalna pomoc. Upośledzonych może zostać wiele funkcji organizmu, niektórzy chorzy tracą władzę w kończynach, nie są w stanie koordynować ruchów, przestają mówić albo tracą możliwość rozumienia mowy.
Po wyprowadzeniu chorego ze stanu bezpośredniego zagrożenia życia i ustaleniu, jakie skutki wywołał u niego udar mózgu, można przejść do prowadzonej pod okiem profesjonalistów rehabilitacji, która pomaga przywrócić mu maksymalną możliwą sprawność psychoruchową. Rehabilitacja obejmuje m.in. ćwiczenia bierne i czynne dopasowane do indywidualnego stanu pacjenta, zapobieganie przykurczom oraz odleżynom u osób leżących. Jej długofalowym celem jest odzyskanie przez chorego sprawności fizykalnej lub nauka w miarę samodzielnego funkcjonowania w przypadku pacjentów, u których udar mózgu spowodował trwałą niepełnosprawność.
