Wbrew stereotypowym opiniom, muzykoterapia to sposób leczenia ciała i duszy znany od setek lat. Dopiero w XX wieku opisano ją jednak w sposób naukowy, dzięki czemu jest obecnie uznaną i sprawdzoną formą terapii. Mogą z niej korzystać również pensjonariusze naszego Domu Rodzinnego.
Muzykoterapia opiera się na założeniach, że zarówno czynne jej uprawianie (np. gra na instrumentach, śpiew, rytmiczna gimnastyka czy klaskanie), jak i bierne poddawanie się jej wpływowi (czyli po prostu słuchanie) ma pozytywny wpływ na organizm człowieka – zarówno jego funkcjonowanie fizyczne, jak i psychiczne.
I tak w toku wielu eksperymentów, badań i obserwacji dowiedziono, że muzykoterapia:
- łagodzi dolegliwości bólowe,
- wspomaga rehabilitację narządu ruchu,
- rozluźnia i uspokaja organizm,
- pozwala przywrócić równowagę emocjonalną,
- poprawia nastrój.
Muzykoterapia w praktyce
W Domu Rodzinnym muzykoterapia wykorzystywana jest na wiele sposobów. Osoby starsze miewają częste kłopoty z zasypianiem. Zamiast podawać im farmakologiczne środki nasenne, można spróbować ułatwić im zasypianie poprzez puszczenie przed snem odpowiedniej muzyki: spokojnej, monotonnej, pozwalającej na wyciszenie i uspokojenie. Z drugiej strony, muzyka może być doskonałym sposobem na to, by osoba starsza rozładowała emocje. Nucenie, podrygiwanie do rytmu, tupanie nogą czy nawet klaskanie wiąże się z naturalnym, fizjologicznym nabraniem do płuc większej ilości powietrza – do jego wydychania konieczne jest silne zaangażowanie przepony poprzez spięcie mięśni oraz ich rozluźnienie.
W zależności od rodzaju i tempa puszczanej muzyki, może ona odwrócić uwagę osoby starszej od lęku i bólu, koncentrując go na pozytywnych emocjach i uczuciach. Pogodna, relaksująca muzyka stymuluje wyobraźnię oraz procesy pamięciowe – osoba starsza podczas słuchania jej wyobraża sobie przyjemne rzeczy i wspomina miłe chwile. Nie można zapominać, że w tym czasie organizm jest naturalnie stymulowany do rytmicznego oddychania.
Oczywiście ta sama muzyka może działać na seniorów w różny sposób. Jeśli senior relaksuje się przy znanych doskonale piosenkach przedwojennych nic nie stoi na przeszkodzie, by słuchał ich na co dzień. Są osoby, również starsze, które odpoczywają przy łagodnych, powolnych utworach rockowych spowalniających puls, dzięki czemu człowiek relaksuje się, odpręża i pozbywa złych emocji. Badania naukowe dowiodły, że pozytywnie na samopoczucie osób z chorobą wieńcową wpływa muzyka klasyczna. Najlepiej po prostu spytać się, czego ma ochotę posłuchać senior – relaks i odpoczynek można bowiem osiągnąć poprzez słuchanie tego, co się lubi.
